با سرعت گرفتن هوش مصنوعی بحث‌ها و اخبار در مورد هوش مصنوعی و تاثیر بر مشاغل نیز پر تکرار شده است. بسیاری نظرات گوناگونی ارائه داده‌اند. در این مطلب سعی کرده‌ایم با استفاده از گزارشات منابع معتبرو افراد سرشناس مرتبط حوزه فناوری به سوالاتی از قبیل اینکه چه مشاغلی به طور کامل با هوش مصنوعی جایگزین یا اینکه هوش مصنوعی چه فرصت‌های شغلی جدیدی را ایجاد می‌کند پاسخ دهیم. همچنین با مطرح کردن ظرفیت‌ها و محدودیت‌های هوش مصنوعی نیز می‌توان سودمندتر از آن بهره برد و ضعف‌های آن را شناخت.

در اولین مرحله لازم است با هوش مصنوعی یک آشنایی کلی پیدا کنیم تا بتوانیم درک بهتری از این فناوری مدرن داشته باشیم. هوش مصنوعی توسط افراد و منابع مختلف با عناوین متفاوتی معرفی می‌شود. این عناوین در بعضی موارد نیز مورد بحث و اختلاف نظر میان محققان است. به طور کلی هوش مصنوعی یا Artificial intelligence فرایندی بر اساس الگوریتم‌های از پیش تعیین شده برای سیستم‌های کامپیوتری است که پردازش داده‌ها را با فرمول‌هایی انجام می‌دهد. هوش مصنوعی باید بتواند در مواجه با داده‌های جدید خود را تغییر دهد و حتی از نو بازنویسی کند. این توانایی موجب هوشمند خواندن AI می‌شود.

آیا هوش مصنوعی به مشاغل کمک می‌کند یا آسیب زاست؟

هوش مصنوعی طی چند سال اخیر پیشرفت بسیار زیادی داشته است. عده‌ای این فناوری را نوید بخش آینده‌ای روشن و عده‌ای دیگر مخاطرات این فناوری را برجسته‌تر می‌دانند. این مخاطرات در ابتدایی‌ترین سطح شامل استفاده هوش مصنوعی از سلاح های جنگی و در سطوح بالاتر سلاح های اتمی می‌شد که گفتمان‌‌های اولیه هوش مصنوعی مربوط به این حوزه بود. حالا که قدری این فناوری کاربردهایش آشکارتر شده است مخاطرات و ظرفیت‌هایی نظیر هوش مصنوعی و تاثیر بر مشاغل عنوان می‌شود.

گوگل چندی پیش طبق گزارش ورج اعلام کرد در تعدادی از بخش‌های تبلیغاتی خود، کارمندان به صورت کامل توسط هوش مصنوعی جایگزین می‌شوند. کارمندان جایگزین به بخش‌های دیگری منتقل یا حتی ممکن است تعدیل نیرو صورت بگیرد. در همین بین آمازون و اپل نیز در اقدامات مشابهی کارمندان بعضی از بخش‌های کاری خود را جایگزین یا اینکه تعدیل کرده‌اند. اپل سال ۲۰۲۴ را به گفته‌ی بلومبرگ با اخراج بیش از ۱۰۰ نفر از کارمندان دستیار صوتی خود (Siri) آغاز کرد. بسیاری از افراد معتقدند جایگزینی این مشاغل با هوش مصنوعی و هزینه‌ی کمتر آن نسبت به کارمندان موجب این جایگزینی یا تعدیل است.

در همین بین گاهاً آگهی‌های استخدامی را می‌بینیم که نوید آینده‌ای روشن را با هوش مصنوعی می‌دهند. متیو کندی (Matthew Candy) مدیر عامل شرکت IBM در مصاحبه با فورچون اعلام کرده با وجود هوش مصنوعی و تاثیر بر مشاغل، دیگر برای استخدام در حوزه کامپیوتر به مدرک دانشگاهی نیاز ندارید. کندی ادامه می‌دهد با پیشرفت هوش مصنوعی تفکر انتقادی و خلاقیت از مهارت‌های نرمی هستند که می‌توانند افراد را برای بازار کار جدید آماده کنند. متیو کندی معتقد است استفاده از ابزار های هوش مصنوعی می‌تواند دانش تخصصی را کنار بزند و اولویت بیشتری به مهارت‌های نرم دهد.

تاثیر هوش مصنوعی بر مشاغل و اقتصاد

بررسی بلند مدت و قضاوت در مورد اینکه هوش مصنوعی و تاثیر بر مشاغل چگونه خواهد بود کار آسانی نیست. بسیاری از فناوری‌ها در بدو معرفی همین گونه بودند و با گذر زمان حتی شاهد ارائه دستاوردهایی بودیم که گذشتگان ما نمی‌توانستند آن را تصور کنند. قضاوت زود هنگام و کلی در مورد یک فناوری می‌تواند آیندگان را در مورد پیش‌بینی ما به تمسخر و ابتدایی بودن سطح تفکرات وادار کند.

در ابتدای معرفی اینترنت پل رابین کروگمن (Paul Robin Krugman) استاد دانشگاه پرینستون آمریکا و همچنین برنده‌ی جایزه‌ی نوبل اقتصاد در سال ۲۰۰۸ (برای ارائه نظریه تجارت جدید) در سال ۱۹۹۸ معتقد بود تاثیر اینترنت بر اقتصاد مشابه تاثیری مثل فکس است. اینترنت حالا انقلاب دیجیتال است که خدمات و تکنولوژی را به مرحله‌ی جدیدی وارد کرد. ابتدای مسیر اینترنت تصور رسیدن به این حد حتی برای اقتصاددان، نویسنده و روشنفکری مثل پل کروگمن نیز قابل تصور نبود.

یکی از موضوعاتی که باید در مورد تاثیر هوش مصنوعی بر مشاغل در نظر داشت نوع جامعه مورد بررسی است. طبق گزارش صندوق بین‌الملی پول (IMF) درصد مشاغل تحت تاثیر وابسته به سطح پیشرفت و مدرن بودن کشور‌ها متفاوت خواهد بود به طوری که کشور‌های ضعیف و کمتر توسعه یافته به میزان خیلی کمتری متاثر خواهند شد. در این گزارش آمده است کشورهای توسعه یافته‌ای نظیر بریتانیا تا ۶۰٪ مشاغل ممکن است متاثر از هوش مصنوعی شوند.

دیدگاه‌های مثبت در مورد هوش مصنوعی و تاثیر بر مشاغل

تصور چند سال آینده‌ی هوش مصنوعی و تاثیر بر مشاغل و اقتصاد برخلاف تصور بلند مدت آن کار دشواری نیست. موسسه جهانی مکنزی (McKinsey) که به منظور ارزیابی و تصمیم گیری آمار کمی و کیفی را در اختیار ۸۰٪ ابر شرکت‌های جهان به عنوان مشتریانش قرار می‌دهد معتقد است که هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۰ حدود ۱۳ تریلیون دلار اقتصاد جهانی را گسترش می‌دهد. عمده‌ی این پیشرفت اقتصادی را McKinsey به علت اتوماسیون (قادر ساختن ماشین به انجام عملیاتی برنامه‌ریزی شده) و همچنین نوآوری‌های جدید هوش مصنوعی می‌داند.

هوش مصنوعی و تاثیر بر مشاغل به قدری خواهد بود که مکنزی با شبیه سازی‌های انجام شده پیش‌بینی می‌کند تا سال ۲۰۳۰ حدود ۷۰٪ مشاغل و کارخانه‌ها حداقل در یک حوزه از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند و با آن سازگار می‌شوند.

بیل گیتس طی یک رویداد فناوری در سوئیس با یاهو مصاحبه‌ای داشته گفت هوش مصنوعی بعضی مشاغل را توانمندتر و بهره‌وری آنها را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد. او ادامه داد که هوش مصنوعی می‌تواند بهره شغلی بعضی مشاغل مثل برنامه‌نویسی را تا ۵۰٪ بهبود بخشد. بیل گیتس نه تنها هوش مصنوعی را باعث نابودی برنامه نویسی ندانست بلکه توسعه سریع‌تر برنامه‌ها و ایده‌های برنامه نویسان را از مزیت‌های آن برشمرد و همچین گفت که دیگر کارکنان حرفه‌ای نیز می‌توانند در مشاغل خود از هوش مصنوعی سودمندانه استفاده کنند.

دیدگاه‌های منفی هوش مصنوع در موضوع اقتصاد و مشاغل

فوربس بر خلاف مکنزی هوش مصنوعی را در زمینه اقتصاد حتی مخرب می‌داند. مجله فوربس در مطلبی بیان کرده هوش مصنوعی این پتانسیل را دارد که مخرب‌ترین فناوری در اقتصاد جهانی باشد.

زک کاس (zack kass) مدیر سابق Open AI (شرکت مالک Chat GPT)، در مصاحبه‌ای اعلام کرده شاید هوش مصنوعی آخرین ابداع بشر باشد. او معتقد است هوش مصنوعی فناوری و پیشرفت را با سرعت استثنایی پیش می‌برد و ما را در کشف سایر کهکشان‌ها و زندگی بهتر یاری می‌دهد. zack kass هوش مصنوعی و تاثیر بر مشاغل را از دست رفتن هویت اجتماعی افراد در نتیجه از دست دادن شغل بیان می‌کند.

شغل یکی از شاخصه‌هایی است که به افراد هویت اجتماعی می‌دهد. افراد بر اساس مشاغل خود هویت‌هایی می‌گیرند که بر رفتار و اعمال آنها تاثیر می‌گذارد. مثال هویتی که شغل استاد دانشگاه بودن برای یک فرد ایجاد می‌کند. یکی از آثار مخرب از دست رفتن شغل این است که می‌تواند به از دست رفتن هویت اجتماعی منتهی شود.

آیا هوش مصنوعی می‌تواند به طور کامل جایگزین انسان شود؟

درحالی که هوش مصنوعی طی سال‌های اخیر راه طولانی را پشت سر گذاشته ولی محدودیت‌هایی اساسی دارد که مانع جایگزینی کامل خلاقیت انسانی می‌شود. دو کلمه creative و generative عموماً با یکدیگر به کاربرده می‌شوند. ولی در مورد هوش مصنوعی اینگونه نیست. عموماً در اینترنت مشاهده‌ می‌کنیم که هوش مصنوعی با عنوان generative AI و کمک در ایجاد خلاقیت (more creative) به کار می‌رود نه اینکه creative نامیده شود. یکی از محدودیت‌های اساسی هوش مصنوعی قابلیت کار کردن با داده‌ها و الگوهای قبلی است و نمی تواند یک ایده یا کانسپت جدید را کاملاً مستقلانه ایجاد کند.

برخلاف هوش مصنوعی خلاقیت انسانی محدودیت پذیر نیست و می‌تواند راه‌ حل مشکلات و همچنین روش‌های جدیدی که اصلا وجود نداشته‌اند را ایجاد کند. هوش مصنوعی و تاثیر بر مشاغل به علت مشکل خلاقیت می‌تواند محدود و در بعضی مشاغل غیر ممکن شود.

اریک برینیولفسون (Erik Brynjolfsson) استاد دانشگاه استنفورد و دفتر ملی تحقیقات اقتصادی آمریکاست. Erik Brynjolfsson در حوزه اقتصاد دیجیتال، فناوری‌های جدید و تاثیر آنها بر بهره‌وری فردی مطرح است. برینیولفسون در سخنرانی مجمع جهانی اقتصاد گفت شرکت‌هایی که کارمندان خود را اخراج و هوش مصنوعی را به کارگیری می‌کنند با شکست مواجه خواهند شد. او معتقد است شرکت‌های باهوش، از AI برای تکمیل کارکنان خود استفاده خواهند کرد؛ زیرا برخی از کارها توسط انسان و بعضی توسط هوش مصنوعی بهتر می‌تواند انجام شود.

صندوق بین‌الملی پول در گزارشی بیان کرده با توجه به روند فراگیر شدن هوش مصنوعی و توانمندی‌های بالقوه این فناوری، درآمد بسیاری از مشاغل هم کاهش خواهد یافت و نیاز به نیروی کار در بعضی زمینه‌ها ممکن است صفر شود به طوری که ۴۰٪ مشاغل در سراسر جهان تحت تاثیر قرار خواهند گرفت.

مشاغلی که هوش مصنوعی ایجاد می‌کند

لیست بلندی از مشاغلی که هوش مصنوعی ایجاد خواهد کرد در اینترنت موجود است. مهم‌ترین شغلی که در حال حاضر هوش مصنوعی ایجاد کرده، پرامپت نویسی است. پرامپت (Prompt‌) نویسی در واقع نوشتن فرمان‌ها و دستورات مختلف برای برقراری ارتباط با هوش مصنوعی است. حلقه‌ی وصل هوش مصنوعی و انسان، کلمات و تصاویر یا حتی صوت‌هایی است که ما به هوش مصنوعی می‌دهیم. استفاده از کلمات مناسب و چینش صحیح آنها باعث می‌شود سریع‌تر به هدف خود برسیم.

برای مثال وقتی در خانه هستید برخورد شما با فرزند کوچکتان و نحوه صحبتان با او متفاوت از نحوه صحبت شما با همسرتان است. این نحوه صحبت و بیان مسائل برای هوش مصنوعی نیز صادق است به صورتی که هرچه شما بهتر بدانید چطور باید با هوش مصنوعی ارتباط برقرار کنید نتیجه‌ی بهتری می‌گیرید.

آندری کارپاتی (Andrej Karpathy) در بخش یادگیری عمیق و بینایی کامپیوتری شرکت Open AI کار و سابقه فعالیت در هوش مصنوعی خودران شرکت تسلا را نیز در کارنامه خود دارد. کارپاتی معتقد است در حال حاضر داغ‌ترین و پرکاربردترین زبان برنامه نویسی همین زبان عامیانه مردم است. توانمندی هوش مصنوعی در ایجاد کد‌های برنامه نویسی و ایجاد تصاویر آن هم با دستورات متنی یا همان پرامپت دلیل این رخ داد است.

علت نیاز به مشاغل جدید مثل پرامپت نویسی چیست؟

• حلقه‌ی وصل انسان و هوش مصنوعی
• توهمات هوش مصنوعی به علت کیفیت پایین یا داده‌های ناکافی آموزش
• ارتباط تخصصی‌تر با هوش مصنوعی توسط افراد متخصص یک حوزه مثل علوم قضایی یا پزشکی
• عدم نیاز به دانش تخصصی یا علوم کامپیوتر برای اجرای ایده

با پیشرفت هوش مصنوعی و درک بالاتر زبان انسان به نظر می‌رسد که پرامپت نویسی اهمیت سابق را نداشته باشد ولی تا زمان رسیدن به این سطح، زمان زیادی نیاز است. استفاده از افراد متخصص یک حوزه و استفاده از هوش مصنوعی در آن حوزه نیز می‌تواند دلیلی بر نیاز شرکت‌ها به پرامپت نویسی باشد. مثال آن استفاده از افراد آگاه به قوانین حقوقی برای بکارگیری هوش مصنوعی در یکی از شرکت‌های حقوقی بریتانیایی یا نام Mishcon de Reya LLP است.

تعداد شغل‌هایی که تا سال ۲۰۳۰ با هوش مصنوعی نابود می‌شوند

بر اساس گزارش اینسایدر مدیرعامل شرکت Open AI (سم‌آلتمن) گفته‌ است نسخه فعلی Chat GPT صرفا یک گوشی ابتدائی با نمایشگر سیاه و سفید است. این درحالی است که بیل گیتس در مصاحبه‌ای با آلتمن اذعان کرد که Chat GPT فوق تصور او ظاهر شده است.

سم آلتمن می‌گوید هنوز اپلیکیشن‌هایی که جهان را تغییر بدهند عرضه‌ نکرده‌ایم و طی ۱۰ سال آینده شاهد تغییرات اساسی و بزرگ هوش مصنوعی در سطح زندگی مردم و جهان خواهیم بود. او گفته در Open AI دنبال این هستیم تا هر شخص دانشمند، پزشک و معلم شخصی خودش را داشته باشد.

باتوجه به این صحبت‌ها و آینده‌ای که هنوز کاملاً واضح نیست. بانک سرمایه گذاری Goldman Sachs اعلام کرده هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۰ جایگزین حدود ۳۰۰ میلیون شغل تمام وقت در سراسر می‌شود. عمده مشاغل تحت تاثیر با اتوماسیون جایگزین می‌شوند. طبق تحقیقات دانشگاه بوستون و MIT حدود ۲ میلیون کارگر بخش تولیدی تا سال ۲۰۲۵  توسط هوش مصنوعی تعدیل می‌شوند.

مشاغل آسیب پذیر هوش مصنوعی کدام‌اند؟

مشاغلی که توانایی اتوماسیون شدن داشته باشند در طی سال‌های آینده توسط هوش مصنوعی حذف خواهند شد. اتوماسیون عملیاتی است که ماشین‌ها را برنامه ریزی می‌کند تا فعالیت انسان‌ها را انجام دهند.

هوش مصنوعی و اتوماسیون موجب تاثیر عمده روی مشاغل زیر می‌شود:

• خدمات مشتریان و فروش
• پذیرش در بسیاری از بخش‌ها
• حسابداری
• فروشندگی
• تحقیق و همچنین تحلیل داده‌ها

این حوزه‌ها در اولین موج هوش مصنوعی تحت تاثیر قرار خواهند گرفت ولی ممکن است مشاغل زیادی نیز در آینده به این مشاغل و حوزه‌ها بپیوندند. مشاغل یا افرادی که صرفا وابسته به دانش و هیچ خلاقیت یا نو‌آوری نداشته باشند بیشترین آسیب را از هوش مصنوعی خواهند دید.

تاثیر هوش مصنوعی بر پزشکی

پزشکی یکی از مشاغل پولساز و همچنین حساس جامعه است که مدت زمان یادگیری و کسب تجربه در آن طولانی است. پزشک در تشخیص و حتی درمان بیماری هرچه دانش و مهارت بیشتری داشته باشد می‌تواند بهتر عمل کند. مدل‌های بزرگ زبانی هوش مصنوعی نظیر Chat GPT، Grook و Gemini به منابع اطلاعاتی زیادی نظیر کتاب‌ها، مقالات علمی، اخبار روز، سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی دسترسی دارند و از لحاظ دسترسی به دانش با مشکلی مواجه نخواهند بود. بعضی تشخیص‌ها در حوزه پزشکی نیازمند تجربه است که هوش مصنوعی می‌تواند به کمک پزشکان کم تجربه برای تشخیص بیاید.

نمونه‌هایی از پیشرفت هوش مصنوعی در پزشکی

دانشکده پزشکی دانشگاه هنگ کنگ طی تحقیقاتی مدل هوش مصنوعی را توسعه تا به پزشکان کم تجربه در تشخیص پولیپ‌های پیش بدخیم (آدنوم) روده بزرگ کمک کند. این فناوری موفقیت خود را در کمک به پزشکان با تجربه‌های کاری مختلف به خوبی نشان می‌دهد. ممکن است در آینده شاهد حذف پزشکان در بعضی بخش های تشخیصی با هوش مصنوعی باشیم.

طبق گزارش بلومبرگ مشکل کمبود بعضی تخصص‌های پزشکی به طور جدی با هوش مصنوعی برطرف می‌شوند. حدود ۶۰٪ از صدها برنامه‌ی هوش مصنوعی که توسط سازمان غذا و داروی ایلات‌متحده تایید شده است مربوط به حوزه رادیولوژی هستند. در سطح جهان، تحقیقات رادیولوژی سالانه حدود ۱۰ درصد افزایش می یابد اما تعداد رادیولوژیست‌هایی که به آن اضافه می شوند حدود ۲ درصد است و یک عدم تطابق عرضه و تقاضا وجود دارد.

یکی از شرکت‌های بزرگ هوش مصنوعی در زمینه رادیولوژی CARPL است. حالا سرمایه گذاری ۶ میلیون دلاری در این شرکت می‌تواند هوش مصنوعی را در زمینه ارزیابی تصاویر رادیولوژی قدرتمندتر سازد. استارتاپ CARPL در حال حاضر مشتریانش عبارتند از دولت سنگاپور، بیمارستان عمومی ماساچوست در بوستون، بیمارستان آلبرت انیشتین در سائوپائولو و بیمارستان کلینتون آمریکا.
با روند روبه رشد هوش مصنوعی به زودی خلا کمبود تخصص‌های متعددی از جمله رادیولوژی رفع خواهد شد و شاهد کارآمدی بالای هوش‌مصنوعی هم سنگ متخصصان ماهر خواهیم بود.

هوش مصنوعی مطمئنا در آینده‌ای نه چندان دور به بسیاری از وسایل تشخیصی و درمانی بیمارستان توسط شرکت‌های تجهیزات پزشکی افزوده خواهد شد که پیشرفت بزرگی به این دانش خواهد داد.

چطور از آسیب شغلی هوش مصنوعی در امان بمانیم؟

در ابتدای ساخت و صنعتی شدن بسیاری از دستگاه‌ها عده‌ی زیادی ترس از دست دادن شغل خود را داشتند. وقتی که دستگاه‌های فرش بافی متولد شدند ترس زیادی برای بافندگان در صنعت فرش بافی ایجاد شد. بعد از گذشت مدتی صنعت فرش‌بافی شکوفاتر شد. حالا به علت منحصر به فرد بودن فرش‌های دست بافت و مدت زمان زیاد برای بافتن آنها، این فرش‌ها را با قیمت بیشتری می‌خریدند.

درمورد بقیه هنر‌های دست‌ساز نیز این موضوع صادق است. ساعت‌های دست‌سازی که بعضاً قیمت‌هایی چند صد برابری دارند. شرکت‌های بزرگ ماشین سازی برای نشان دادن خاص بودن محصولاتشان دوخت و طراحی رویه صندلی‌ها تا نگاره‌های داخلی قسمت‌های دیگر خودرو را به دست هنرمندان زبر دست می‌سپارند. اینها همه نشان می‌دهد که کار دست با وجود صنعتی شدن خیلی از بخش‌ها هنوز جایگاه ویژه‌ی خود را دارد و مطمئناً در آینده نیز با وجود هوش مصنوعی بعضی هنرها نه تنها از بین نمی‌روند بلکه شکوفاتر خواهند شد.

برای پیشرفت در عصر هوش مصنوعی و افزایش بهره‌وری شغلی بهتر است از جدیدترین ابزارهای این فناوری و نحوه استفاده از آنها اطلاع یابیم. با استفاده از هوش مصنوعی می‌توانیم کار‌های خود را به شکل سریع‌تری انجام دهیم. در گذشته برای کسب اطلاعات اگر از مرورگر استفاده می‌کردیم حالا با هوش مصنوعی می‌توانیم اطلاعات را سریع‌تر و همچنین بیشتر مطابق خواسته‌های خود پیدا کنیم.

اگر شما یک هنرمند یا طراح باشید می‌توانید از هوش مصنوعی‌های مولد تصویر یا نظیر آنها برای گرفتن ایده‌های متفاوت از آنچه فکر می‌کنید استفاده کنید و کار خود را سریع‌تر و هوشمندانه‌تر پیش ببرید.

محدودیت‌های هوش مصنوعی در حوزه مشاغل

       ۱.خلاقیت هوش مصنوعی

اداره‌ی ثبت اختراع ایلات متحده آمریکا (USPTO) اعلام کرده که هوش مصنوعی نمی‌تواند مخترع باشد. سازمان مالکیت فکری بریتانیا نیز قبل از تصمیم آمریکا دو اختراع که توسط هوش مصنوعی بود را نپذیرفت. علت اصلی این موضوع بحث مخترع نبودن هوش مصنوعی است که نمی‌تواند یک موضوع کاملا جدید را خلق کند و جایگزینی کامل آن با موضوع خلاقیت انسانی فعلا ممکن نیست. محدودیت خلاق بودن در هوش مصنوعی می‌تواند یک موضوع کاملاً جدید را وارد این فناوری کند و این خلا توسط انسان‌های متفکر و خلاق پر شود.

       ۲.هزینه‌های بالای هوش مصنوعی

هوش مصنوعی برای کارهای بزرگ نیاز به مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) دارد. در حال حاضر مدل‌های زبانی بزرگ هزینه‌های زیادی برای ساخت و نگهداری دارند. طبق گزاش اینساید هزینه‌ نگهداری Chat GPT روزانه حدود ۷۰۰ هزار دلار است. بعضی هزینه‌های سنگین در حوزه‌های مختلف موجب می‌شود این فناوری توجیه پذیری اقتصادی نداشته باشد و استفاده از نیروی کار این هزینه‌ها را کاهش دهد.

طبق تحقیقاتی دانشگاه MIT حدود ۱۰۰۰ شغل را مورد بررسی قرار داده‌ است. MIT اعلام کرده حدود ۸۰۰ شغل از لحاظ اقتصادی جایگزینی ‌‌آنها با هوش مصنوعی فعلی توجیه پذیری اقتصادی ندارند. ممکن است تا سال‌های آینده مشاغل بیشتری توجیه پذیر شوند.

خلاقیت موتور محرک هوش مصنوعی برای پیشرفت در مشاغل

در عصر هوش مصنوعی دانش فنی اهمیت کمتری پیدا می‌کند و لازم نیست شما یک برنامه نویس ماهر یا یک گرافیست با تجربه باشید. در این عصر خلاقیت باعث می‌شود به سرعت در کار خود پیشرفت کنید. تصاویر خلاقانه که با هوش مصنوعی خلق شده‌اند و آنها را در اینترنت می‌بینیم و لذت می‌بریم صرفا با چند جمله خلاقانه طراحی شده‌ که باعث حیرت ما می‌شوند.

افراد خلاق در عصر هوش مصنوعی نه تنها مشاغل خود را از دست نمی‌دهند بلکه رویاها و افکار خود را با هوش مصنوعی خلق می‌کنند. این افراد با هوش مصنوعی شکوفاتر می‌شوند چون حلقه‌ی گم شده‌ی هوش مصنوعی که همان خلاقیت است در دستان آنهاست.

تعریف خلاقیت چیست؟

خلاقیت در گذر زمان تعاریف مختلفی داشته ولی قابل تعمیم به همه‌ی بخش‌های مختلف زندگی است. خلاقیت می‌تواند برای بستن متفاوت بند کفش هنگام خروج از منزل یا عوض کردن شبکه با کنترل به وسیله انگشت‌ پا نیز بکار رود. یکی از تعاریف متفاوت و جالب از خلاقیت را سروش شاکر، فعال در حوزه خلاقیت و ایده پردازی که فعالیت گسترده‌ای در شرکت‌های بزرگ ایران داشته و حتی بعضی تبلیغات تلویزیونی گسترده که به راحتی در خاطرمان ثبت شده حاصل تفکر او و همکارانش بوده است.

سروش شاکر در یک مصاحبه اینترنتی گفت: خلاقیت خلاف‌آمد است. مادامی که ما با هم حرف می‌زنیم ذهن خودش زودتر حدس می‌زند که چه کلماتی می‌خواهیم بگوییم  و این سیستم حیات و بقای مغز است. این ها همه آمد هستند ولی اگر من ناگهان روی میز بپرم این یک خلاف‌آمد است. خلاف‌آمد در مرحله‌ی اول ما را به وجد می‌آورد چیزی مشابه کمدی است که به وجد آمدن شما موجب خندیدن به یک موضوع می‌شود. فرق خلاف‌آمدهای شغلی با کمدی این است که در کمدی شما می‌توانید به طور مستمر خلاف آمد بسازید و چارچوب ها را بشکنید ولی در خلاقیت برای خیلی حوزه‌ها باید ساختارها را به خوبی بشناسید و در چارچوب‌های آمد یک خلاقیت بسازید. شما هم در ظرف شغلی خودتان می‌توانید خلاقیت داشته باشید و خلا‌ف‌آمدها به شما کمک کنند.

راهکارهایی برای افزایش خلاقیت (از زبان سروش شاکر) :

• خود را در معرض اتفاق های جدید قرار دهید
•  روزمرگی‌های خودتان را با تجربه‌های جدید بشکنید
• بر هر آمدی شک و خلاف آمد آنرا در ذهنتان بسازید
• شغل ها و موقعیت های مختلف را در صورت امکان تست کنید
• بازی کردن با همه چیز از کنسول بازی تا دستگاه‌ها و وسایل مختلف آشپزخانه
• فکر کردن به اینکه هرچیزی چه چیز دیگری میتوانست باشد
• مشاهده و مطالعه از اینترنت تا فیلم و سریال، فضای مجازی و کتاب
• مدام خیال پردازی کنیم و در فضای ذهن خود انباشت اطلاعات داشته باشیم

کدام مشاغل با هوش مصنوعی جایگزین نمی‌شوند؟

مشاغلی که نیاز به خلاقیت داشته یا اینکه عواطف و احساسات در آنها دخیل باشد هوش مصنوعی نمی‌تواند جایگزین آنها شود. بسیاری از مشاغل نیز از لحاظ اقتصادی برای جایگزینی با هوش مصنوعی صرفه‌ی اقتصادی ندارند. برای مثال در بحث قضاوت در دادگاه‌‌ها هوش مصنوعی به علت نداشتن عواطف ممکن است نتواند در بسیاری از امور انسانی قضاوت صحیحی انجام دهد.

اگر فردی که دچار مشکلاتی نظیر افسردگی است علاوه بر دانش با احساسات یک روانشناس مواجه نشود شاید نتواند به راحتی از این گرداب خارج شود. بعضی مشاغل مثل مدیریت که باید تعامل گسترده‌ای با کارکنان، بخش‌های مختلف شرکت و حتی سایر شرکت‌ها داشته باشد قابلیت جایگزینی با هوش مصنوعی را ممکن است تا مدت طولانی و در این نزدیکی‌ها نداشته باشد.

جمع بندی هوش مصنوعی و مشاغل

معرفی و پیشرفت بسیاری از فناوری‌ها موجب ترس و دلهره افراد زیادی می‌شود. هوش مصنوعی و تاثیر آن بر مشاغل از این موضوع مستثنا نیست. همانگونه که فروشگاه‌های زنجیره‌ای بسیاری از خرده فروشی‌ها را از بین بردند به ناچار بسیاری از مشاغل ممکن است توسط هوش مصنوعی از بین بروند. مشاغل متعددی نیز با هوش مصنوعی به وجود می‌آیند. پیشرفت هوش مصنوعی به قدری کیفیت و سطح زندگی مردم را ارتقا خواهد داد که سالها بعد کسی مخاطرات آن را بیاد نیاورد.

در عصر هوش مصنوعی آشنایی با این فناوری‌ها و همچنین نحوه استفاده از آنها می‌تواند در شغل و حتی در زندگی به ما کمک بسیار زیادی کند. افزایش خلاقیت و توسعه تخصصی یک مهارت هم می‌تواند ما را از خطرات شغلی هوش مصنوعی ایمن کند. خلاقیت و تخصص همچنین می‌توانند کیفیت زندگی افراد را به صورت چشمگیری بهبود دهند. به جای ترسیدن از فناوری‌های جدید بهتر است برای داشتن آینده‌ای روشن و پویاتر با آنها همگام شویم و هوش مصنوعی نیز از این قاعده مستثنی نیست.