ترامپ روز معرفی پروژه Stargate گفت: «این اسمو و داخل دفتراتون بنویسید چون قراره زیاد اسمشو بشنوید». اولین فاز استارگیت (Stargate) در ابلین ایالت تگزاس راه اندازی می‌شود. ابلین شهری در بیابان‌های مرکزی تگزاس با جمعتی کمتر از ۲۰۰ هزار نفر است. انقلاب زیرساختی هوش مصنوعی قرار است درخاک‌های سرخ ابلین (Abilene) اتفاق بیافتد.
استارگیت یا دروازه ستارگان به چه معناست؟
اسم استارگیت (Stargate) برگفته از فیلم علمی-تخیلی به همین نام است که در سال ۱۹۹۴ ساخته شد. در این فیلم دستگاهی باستانی در مصر وجود دارد که دروازه‌ای برای سفر به سیارات دوردست ایجاد می‌کند. این دستگاه را موجودات بیگانه به نام Ancients ساخته‌اند.
این دروازه در واقع یک کرم‌چاله فرضی پایدار بین دو نقطه از فضا ایجاد می‌کند. کرم چالهها تونل‌های فرضی فضا-زمان هستند که بین دو نقطه دور از فضا به صورت آنی ایجاد می‌شوند. فرض کنید دو نقطه در دو طرف یک کاغذ داریم، وقتی شما کاغذ را تا کنید دو نقطه در کنار هم قرار می‌گیرند. حالا لازم نیست برای رسید از نقطه اول به دوم مسیری را طی کنیم. امکان وجود کرم چالهها بر اساس نظریه نسبیت عام انیشتین مطرح می‌شود.
پروژه استارگیت نیز قرار است با رشد زیرساخت‌های هوش مصنوعی بستری را برای انسان فراهم کند که در علم و تکنولوژی به سرعت پیشرفت کند. این پروژه می‌تواند دریچه‌ای به دنیای آینده و حتی ما را به درک بهتری از سایر جهان‌ها برساند.
وسعت پروژه و محل احداث ابر زیرساخت هوش مصنوعی Stargate
مقامات ابلین با اختصاص حدود ۱۲۰۰ هکتار به فاز اول پروژه استارگیت موافقت کردند. ۸ ساختمان در این مساحت می‌سازند که هرکدام میزبان ۵۰ هزار تراشه بلک‌ول (Blackwell) از شرکت انویدیا است.
تراشه‌های هوش مصنوعی بلک‌ول جدیدترین GPUهای Nvidia هستند. کارت گرافیک‌های Blackwell با حداکثر ۱۹۲ گیگابایت VRAM و پهنای باند ۸ ترابایت بر ثانیه، قدرت بی‌نظیری برای مرکزداده‌های هوش مصنوعی ارائه می‌دهند.
با احتساب ۸ سازه غول پیکر و هر سازه میزبان ۵۰ هزار تراشه، در مجموع حدود ۴۰۰ هزار کارت گرافیک هوش مصنوعی در دیتاسنتر ابلین مستقر می‌شود. با این تعداد تراشه هوش مصنوعی شاهد بزرگترین خوشه محاسباتی جهان شامل GPUهای کاملاً پیوسته بهم هستیم. پروژه استارگیت بخشی از مسابقه بزرگ AI در جهان فعلی است.
حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد هزینه این پروژه برای خرید تراشه‌های Nvidia هزینه خواهد شد. پیش بینی‌ها تخمین می‌زنند نیاز شدید به زیرساخت‌های هوش منصوعی و همچنین پروژه‌های مثل استارگیت موجب افزایش شدید سهام شرکت یکه تاز انویدیا در بازار تراشه‌های هوش مصنوعی خواهد شد.
مراکز داده اولیه از CPUها تشکیل و اینترنت از این دیتاسنترها آغاز شد. حالا GPUها هستند و دوران مراکز داده جدید فرا رسیده است. محصول زیرساخت‌های هوش مصنوعی مثل پروژه استارگیت هوش است.
سرمایه‌گذاران پروژه استارگیت؛ بزرگترین زیرساخت بشری
پروژه بزرگ زیرساختی Stargate با کمک سه غول فناوری و سرمایه‌داری SoftBank ،OpenAI و Oracle پشتیبانی می‌شود.
- شرکت هوش مصنوعی OpenAI با کمک ChatGPT حالا یکی از مدعیان بزرگ چت‌بات‌های هوش مصنوعی است. اسن شرکت کارهای نرم‌افزاری و تحقیق و توسعه مدل‌های زبانی هوش مصنوعی را پیگیری می‌کند.
- SoftBank یک شرکت سرمایه گذاری ژاپنی است که بر فناوری و اینترنت تمرکز دارد. آنها همچنین خدمات مخابراتی، هوش مصنوعی، رباتیک و موارد دیگر را ارائه می‌دهند. SoftBank سرمایه گذاری های بزرگی در شرکت های فناوری موفقی مثل: اوبر، علی بابا و بایت دنس (شرکت مادر تیک‌تاک) در سراسر جهان انجام داده است. این غول سرمایه گذاری ژاپنی حالا خود را در پروژه بزرگ استارگیت وارد می‌کند.
- شرکت اوراکل یک غول فناوری آمریکایی است که در زمینه توسعه پایگاه داده، نرم‌افزارهای سازمانی (مانند ERP و CRM) و خدمات ابری فعالیت می‌کند. این شرکت پیشرو در صنعت فناوری اطلاعات محسوب می‌شود. Oracle در زیرساخت هوش مصنوعی نقش فعالی دارد. سرورها، کابل کشی‌های فیبرنوری و همچنین انتقال این حجم از محاسبات وسیع به عهده اوراکل است.
مصاحبه سمآلتمن در مورد شرکت استارگیت و آینده آن
امیلی چانگ (Emily Chang) مجری بلومبرگ در یک ویدیو به معرفی پروژه استارگیت پرداخت و با سمآلتمن مدیرعامل OpenAI در مورد استارگیت مصاحبه کرد.
سم آلتمن گفت اگر به سه سال پیش برگردم این میزان پیشرفت برای هوش مصنوعی غیرقابل تصور و شگفت انگیز بنظر می‌رسید. ما به قدرت بیشتر، محاسبه و اتصالات بیشتری برای رفع نیاز شدید مردم به استفاده از هوش مصنوعی نیازمندیم. این لزوم ایجاد زیرساختی مثل استارگیت را بیشتر می‌کند.
سم آلتمن ادامه داد ۵۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری با توجه به رشد ما، ظرفیت آینده را تامین می‌کند. نیاز به محاسبات یک خواسته جدید جهانی محسوب می‌شود. در دنیای پیش رو مراکز داده زیرساخت‌هایی حیاتی هستند.
وقتی OpenAI مدلی برای ساخت تصویر مشابه استودیوی جیبلی ایجاد کرد، سم آلتمن توییتی زد و گفت GPUهای ما در حال ذوب شدن هستند. او در این مصاحبه اضافه کرد ما به علت محدودیت‌های زیر ساختی مجبور شدیم کارهای غیر متعارفی مثل:
- قرض گرفتن توان از بخش‌های تحقیقاتی
- همچنین کاهش سرعت برخی ویژگی‌ها
استفاده کنیم تا بتوانیم پاسخگوی نیاز مردم باشیم.
مدیرعامل اوپن ای آی در مورد Stargate گفت: ما با زیرساخت هوش مصنوعی این پروژه می‌توانیم به افراد ابزارهای لازم را بدهیم. هرکاری که می‌خواهند با هوش مصنوعی انجام دهند و انرژی خلاقانه خود را آزاد کنند. آنها ممکن است سرگرمی‌های جدیدی به دلخواه ما یا حتی مخالف آن را ایجاد کنند.
امیلی چانگ همچنین از آلتمن پرسید آیا با وجود عرضه مدل زبانی مثل دیپ سیک که با سخت‌افزارهای محدودی توانست این مدل بزرگ را ایجاد کند، بازهم ما نیاز به این چنین زیرساخت‌های عظیمی مثل استارگیت داریم؟
سم آلتمن در جواب گفت: من معتقدم که مهندسان چینی دیپ سیک واقعاً افراد با استعدادی هستند ولی بنظرم چیز کارآمدتری از اطلاعاتی و دستاوردهای علمی ما در این زمینه پیدا نکرده‌اند. ما به این حجم از زیرساخت برای توسعه و رفع نیازهای آتی هوش مصنوعی لازم داریم.
مجری بلومبرگ در این مصاحبه از مدیرعامل جوان OpenAI همچنین پرسید: اگر استارگیت مانند یک کرم‌چاله آینده نگرانه باشد و ما بتوانیم به سمت دیگر آن برویم، چه چیزی در انتظار ما خواهد بود؟
مدیرعامل جوان OpenAI گفت: من از محدودیت‌های خودمان آگاه هستم ولی هیچ ایده‌ای ندارم که عظیم‌ترین زیرساخت جهان یعنی استارگیت (Stargate) به کجا خواهد رسید. او مثال جالبی زد و گفت که اگر من سال ۱۹۰۵ در اینجا بودم و از من در مورد ۴۰ سال آینده فیزیک می‌پرسید احتمالا تصور چیزی مثل بمب اتم در سال ۱۹۴۵ غیرممکن بنظر می‌رسید.
نظر مدیرعامل سافت بانک در مورد Stargate
ماسایوشی مدیرعامل سافت بانک معتقد است زیرساخت‌هایی اینچنین توانایی بشر برای رسید به هوش مصنوعی جامع (AGI) را تسهیل می‌کند. این سرمایه گذار بزرگ استارگیت می‌گوید خوشحالم که می‌توانم این انقلاب عظیم را از نزدیک ببینم.
هوش مصنوعی‌های مبتنی به زیرساخت‌های عظیمی همچون پروژه استارگیت زمینه تحقیقات علمی زیادی را نیز فراهم می‌کنند. این زیرساخت‌ها همچنین بهره‌وری را افزایش و هوش مصنوعی ارزان را می‌توانند در دسترس مردم قرار دهند.
نیازهای زیرساختی ابر پروژه هوش مصنوعی استارگیت (Stargate)
ابرکارخانه هوش مصنوعی استارگیت نیاز اساسی به انرژی دارد. مدل‌های زبانی هوش مصنوعی مثل ChatGPT چیزی حدود ۱۰ برابر بیشتر از سرچ Google برای پاسخ به سوالات کاربران برق مصرف می‌کنند. تخمین‌ها نشان می‌دهد ابرزیرساخت هوش مصنوعی استارگیت در ابلین به ۱.۲ گیگاوات برق نیاز خواهد داشت؛ این میزان برای روشن کردن ۷۵۰ هزار خانه در آمریکا کافی است.
یکی از مزیت‌های ابلین تگزاس دسترسی به انرژی‌های پاکی نظیر انرژی بادی است. باد‌های سرکش دشت‌های ابیلین باعث شده توربین‌های بزرگ در این منطقه رشد چشمگیری داشته باشند. توسعه‌دهندگان ابر پروژه Stargate نیروگاه گازی را نیز برای تامین برق به عنوان پشتیبان در نظر گرفته‌اند.
تراشه‌های هوش مصنوعی گرمای قابل توجهی تولید می‌کنند و همین امر لزوم سیستم‌های خنک‌سازی را برای استارگیت برحسته می‌کند. تیم فنی از یک سیستم خنک سازی بر مبنای آب به نام ClosedLoop (جریان بسته) برای خنک سازی تک‌تک مسافران (GPU) این پروژه استفاده می‌کند. این سیستم از لوله‌های در سقف که با میلیون‌ها گالن آب در حال چرخش پر شده، کار خنک سازی را انجام می‌دهند.
مقامات ابلین برای حمایت از استارگیت ۸۵٪ از مالیات بر دارایی این شرکت را بخشوده‌اند. آنها همچنین امیدوارند به علت وسط پروژه و فعالیت شبانه روزی آن بعد از راه‌اندازی، مشاغل زیادی غیر از کارهای فنی برای مردم تگزاس ایجاد گردد.
آینده زیرساخت‌های عظیم هوش مصنوعی
عده‌ای معتقدند همانطور که بزرگراه‌ها در قرن بیستم توانستند بین ایالت‌های بزرگ آمریکا ایجاد و اقتصاد این کشور را شکوفا کنند؛ زیرساخت‌های عظیمی مثل Stargate نیز می‌توانند همانند بزرگراههای فوق العاده‌ای عمل کنند که سیستم‌های اطلاعاتی مدرن را فعال می‌کنند. شفل‌های جدید، راه‌های جدید برای کسب‌وکار و راه‌های جدید برای اختراعات سودمند نتیجه این بزرگراههای اطلاعاتی خواهند بود.
در میان‌همه‌ی امیدها برای پیشرفت عده‌ای از آسیب‌های هوش مصنوعی هراسان‌اند. حذف شغل‌های متعدد و جایگزینی بعضی از مشاغل با AI نگرانی‌های زیادی حتی برای مهندسین و تکنولوژیست‌های ماهر ایجاد کرده‌است. البته باید در نظر داشت فناوری سال‌های متمادی با چهره زندگی ما و مشاغل به گونه‌ای برخورد کرده که شاید برای عده‌ای ترسناک باشد. شاید بتوان گفت آینده هوش مصنوعی با عدم قطعیت احاطه شده است.
در مقاله هوش مصنوعی و مشاغل نظرات افراد صاحب نظر و شرکت‌های بزرگ را در این مورد برسی کرده‌ایم که می‌توانید آن را مطالعه کنید.
به نظر شما مدل‌های زبانی بزرگ OpenAI که با این زیرساخت عظیم و حجم نجومی محاسبات آموزش می‌بینند می‌توانند راه بشر برای سفر به سیارات دور دست و اکتشافات علمی بزرگ را برای بشر هموار کنند؟