طی سال‌های گذشته با توجه به عملکرد خیره کننده و پیشرفت چشمگیر هوش مصنوعی شاهد تاثیر بیشتر این فناوری بر روی زندگی مردم هستیم. در این مطلب به این سوال پاسخ می دهیم: چرا هوش مصنوعی طی سال‌های اخیر به موضوع اول جهان فناوری تبدیل شد؟

در صورت تمایل می‌‌‌‌توانید ویدیوی کامل این مطلب را در صفحه‌ی یوتیوب تک ریپورتر ببینید.

موضوع هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی موضوع جدیدی نیست. پس از اختراع کامپیوتر به مرور این فناوری شروع به متولد شدن کرد. یکی از اتفاقاتی که سبب شد هوش مصنوعی به شدت طی سال‌های گذشته به نقل محافل تبدیل شود، ایجاد سخت افزارهای قدرتمندی بود که توانایی ساخت مدل های زبانی بزرگی (LLM) که با پارامترهای بعضاً چند میلیاردی آموزش دیده بودند را برای بشر فراهم می‌کرد. علاوه بر این سخت‌افزارها شاهد ظهور استارتاپ‌هایی بودیم که طی سال‌های گذشته دستاوردهایی داشتند که غیرقابل باور به نظر می‌رسیدند.

مقایسه بین کارت گرافیک و CPU

 کارت گرافیک یا همان GPU معماری متفاوتی از CPU دارد. کارت گرافیک تعداد زیادی هسته دارد که نسبت به CPU قدرت کمتری دارند. اما به علت اینکه تعداد آن ها بیشتر می‌باشد و به صورت موازی با یکدیگر کار می‌کنند، عملکرد بسیار قوی‌تری نسبت به CPU در محاسبات و انجام فعالیت‌های پردازشی به صورت همزمان دارند. شرکت انویدیا (NVIDIA) یکی از غول های فناوری مطرح جهان می‌باشد که در حوزه تولید سخت‌افزارهای گرافیکی در جهان زبانزد است. NVIDIA بزرگترین تولید کننده کارت گرافیک در جهان به شمار می‌رود. این شرکت طی سال‌های متمادی هزینه‌های زیادی را برای تحقیق و توسعه سخت افزارها انجام داده است.

هنگامی که کارت گرافیک‌ها معرفی شدند از آن ها برای نمایش بهتر تصاویر و بازی‌ها در کامپیوتر استفاده می‌شد اما به مرور زمان این فناوری از دنیای گیمینگ و صرفا نمایش فاصله گرفت. به علت پردازش موازی یا همان عملکرد پردازشی همگام، GPU قابلیتی برای کاربران فراهم می‌کند تا بتوانند محاسبات پیچیده را با استفاده از این سخت افزارها با سرعت بیشتری نسبت به پردازنده‌های مرسوم یا همان CPU ها انجام بدهند. پس از ظهور ارزهای دیجیتال شرکت انویدیا با تولید پردازنده‌های گرافیکی که توانایی پردازش و انجام محاسبات پیچیده ریاضی را داشتند توانست سهم خوبی در بازار ماینرها یا همان دستگاه‌های استخراج رمزارز کسب کند.

معرفی شرکت OpenAI و رقیب سرسختش به نام دیپ مایند گوگل

سال ۲۰۱۵ میلادی ایلان ماسک به همراه تعدادی از مهندسان و فارغ التحصیلان دانشگاه‌های مطرح آمریکا اقدام به تاسیس استارتاپی به نام OpenAI کرد. این استارتاپ در ابتدا به دلیل حمایت های مالی ایلان ماسک توانست سرمایه و اعتبار خوبی کسب کند. چندی بعد ایلان ماسک استعفا داد و برای همیشه این استارتاپ را رها کرد. در همان سال های آغازین این استارتاپ، یک رقیب بسیار سرسخت در دنیای هوش مصنوعی قد علم کرده بود که بخشی از شرکت آلفابت را شامل می‌شد. این رقیب DeepMind گوگل بود.

این بخش از گوگل عملکرد فوق‌العاده‌ای داشت به طوری که با استفاده از دستاوردهای دیپ مایند در موتور جست و جو، گوگل توانست بهترین نتایج را به کاربران نمایش دهد. همچنین گوگل توانست بیش از ۹۰ درصد بازار موتورهای جست و جو جهان را در اختیار بگیرد. سم آلتمن که مدیرعامل فعلی شرکت OpenAI می‌باشد و از همان ابتدای تاسیس در این شرکت حضور داشت درباره این موضوع اظهار نظر کرد و گفت که باید تلاش‌های بسیار زیادی برای کنار زدن دیپ مایند گوگل انجام می‌دادیم.

انویدیا چگونه به غول دنیای سخت‌افزار هوش مصنوعی تبدیل شد؟

شرکت انویدیا چندی پیش با هزینه ای حدود ۱۰ میلیارد دلار در حال تحقیق و توسعه سخت‌افزاری بود که دری جدید از فناوری را به روی جهان باز می‌کرد. هنگامی که صحبت از اختراع ماشین بخار می‌شود مخاطبان دنیای فناوری قطعا آن را انقلابی در دنیای فناوری می‌دانند. به جرأت می‌توان گفت تحقیقات و خلق این سخت افزار جدید که انویدیا با هزینه ای حدود ۷ برابر ساخت برج خلیفه به عنوان بلندترین برج جهان توانست آن را بسازد و توسعه بدهد، کمتر از ماشین بخار نیست. شاید در عصر حاضر این سخت افزارها توسط عموم مردم کمتر شناخته شده باشند. اما آیندگان مطمئنا از این سخت افزارها به عنوان یک انقلاب یاد خواهند کرد.

انویدیا کارت گرافیکی را خلق کرد که ابعادی به اندازه یک کف دست داشت. این کارت گرافیک که با نام H100 شناخته می‌شود به تنهایی حدود ۸۰ گیگابایت حافظه گرافیکی (VRAM) و پهنای باند بیش از ۲ ترابایت بر ثانیه داشت. تعداد ۸ عدد از این کارت گرافیک‌ها که قیمتی حدود ۴۰ هزار دلار دارند، توسط یک ساختار کیس مانند به نام DGX یک ابر کامپیوتر هوش مصنوعی را می‌سازند. جنسن هوانگ، مدیرعامل انویدیا سال ۲۰۱۶ یکی از این ابرکامپیوترهای منحصر به فرد را به ایلان ماسک داد تا در شرکت OpenAI برای توسعه‌ی مدل‌های زبانی و کارهای تحقیقاتی از این ابرکامپیوتر استفاده کنند. استارتاپ OpenAI که در آن زمان هنوز به شرکتی با این گستردگی تبدیل نشده بود، به مرور ظرفیت سخت‌افزاری خودش را توسعه داد. این شرکت طی این سال ها همچنان تحقیقات و آزمایشات خود را برای ایجاد انقلابی در زمینه هوش مصنوعی ادامه می‌داد.

 تولد ChatGPT انقلابی در زمینه هوش مصنوعی

چند سال که از این اتفاقات گذشت شرکت OpenAI  اواخر پاییز سال ۲۰۲۲ میلادی یا همان سال ۱۴۰۱ محصولی با نام ChatGPT عرضه کرد. ChatGPT یک چت بات هوش مصنوعی بود که توانایی خیره کننده ای در پاسخ به سوالات کاربران داشت. عرضه ChatGPT با عملکرد شگفت انگیزش دنیای فناوری را تحت تاثیر قرار داد و ارزش شرکت OpenAI را به ۳۰ میلیارد دلار رساند. این یعنی مبلغی بیشتر از ارزش ۵ باشگاه فوتبال قدرتمند و گران قیمت جهان که مجموعا ارزشی حدود ۲۰ میلیارد دلار داشتند.

شرکت OpenAI تا آن زمان چیزی حدود ۳۰ هزار کارت گرافیک H100 شرکت NVIDIA را توانسته بود تهیه کند. در این بین با توجه به پیشرفت چشمگیر OpenAI، مایکروسافت بیش از ۵۰ درصد سهام این شرکت را خریداری کرد.  سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ مایکروسافت موجب رشد هر چه بیشتر OpenAI شد. چت بات هوش مصنوعی ChatGPT با چند میلیارد پارامتر از پیش تعیین شده برنامه ریزی شده بود و با قرار گرفتن مطالب زیادی از جمله علمی و ادبی و حتی موضوع‌هایی مانند پزشکی و هر چیزی که به ذهنمان برسد آموزش دیده بود.

کاربران می‌توانستند از این چت بات هر سوالی درباره هر موضوعی بپرسند و پاسخ خود را دریافت کنند. ChatGPT محاسبات پیچیده ریاضی را نیز به راحتی انجام می‌داد. شگفت انگیز تر اینکه با دستورات متنی می‌توانست شروع به برنامه نویسی به هر زبانی کند. با این قابلیت کاربران برای برنامه نویسی نیازی به دانش برنامه نویسی نیز نداشتند.

پیشرفت OpenAI و توسعه دیگر مدل‌های هوش مصنوعی پیشرفته

OpenAI پس از خلق این چت بات دنیا را تحت تاثیر خود قرار داد. شرکت های بزرگی از جمله گوگل حیرت زده از پیشرفت OpenAI به دنبال فهمیدن ماجرا بودند. پس از عملکرد خیره کننده OpenAI این شرکت به مرور مدل های زبانی خود را توسعه داد. Open AI حتی مدل ساخت تصویری به نام DALL-E را توسعه داد که با دستورات متنی تصاویر خارق‌العاده و واقعی خلق می‌کند. این شرکت مدل ساخت ویدیوی خود را بعدها تحت عنوان Sora معرفی کرد. Sora در بسیاری از موارد به گونه ای فوق‌العاده عمل می‌کند که تشخیص واقعیت را بسیار مشکل می‌کند.

انویدیا چگونه به ارزشمندترین شرکت جهان تبدیل شد؟

پس از دستاوردهای خیره کننده OpenAI به لطف سخت افزارهای شرکت انویدیا، شرکت های مطرح دنیای فناوری برای خرید کارت گرافیک های انویدیا صف کشیدند. این شرکت پس از این اتفاق اعلام کرد تا ۲ سال آینده تمام تولیدات خود را پیش فروش کرده است. گوگل، مایکروسافت و متا از جمله شرکت هایی بودند که کارت گرافیک های H100 را به تعداد بیش از ۱۰۰ هزار سفارش دادند. عملکرد حیرت انگیز OpenAI سبب شد موضوع هوش مصنوعی به موضوع اول حال حاضر جهان و دنیای فناوری تبدیل بشود. به همین دلیل بسیاری از شرکت های فناوری و حتی دولت ها به فکر رقابت در این زمینه می‌باشند.

انویدیا به لطف پردازنده های گرافیکی خود توانست بهار سال ۲۰۲۴ همه‌ی شرکت‌های نفتی بزرگ دنیا، شرکت های هواپیمایی و بزرگان تکنولوژی جهان نظیر اپل، مایکروسافت و گوگل را کنار بزند و به ارزشمندترین شرکت جهان با ارزش بیش از ۳ تریلیون دلار تبدیل شود.

هوش مصنوعی در ابتدای مسیر خود قرار دارد و مطمئنا طی سال های آینده عملکرد آن جهان ما را به طور بسیار شدیدی دگرگون خواهد کرد.